Artykuły » Litery < S ; Ś >

SAPIENSY

Ostatni z gatunków hominidów (nazwa nadana na wyrost), który ok. 200 tysięcy lat temu wyewoluował na terenach rodzącej się afrykańskiej sawanny, z grona wcześniejszych pobratymców. Przez wiele dziesiątek tysiącleci s. funkcjonowały w ramach wspólnot plemiennych. Dotarły niemal na wszystkie kontynenty, mozolnie rozwijając swoje techniki przetrwania. Niewątpliwie dzięki swoim stale doskonalonym umiejętnościom przyczyniły się także do wyginięcia pozostałych ich krewniako-konkurentów. Po ostatnim zlodowaceniu niektóre wspólnoty z czasem zaczęły przeradzać się w większe organizmy społeczne i tzw. cywilizacje, dając początek => ludzikom, którzy to po dziś dzień, niczym kilku miliardowy rój szerszeni, eliminuje wszystko co przeszkadza mu na swojej drodze i wyciska swoją Matkę Ziemię z czego się da - rozmnażając się przy tym bez opamiętania. W dalszych etapach rozwoju gatunku s. zaczęły ewoluować => człowiekowate, czego ukoronowaniem było późniejsze pojawienie się pierwszych => ludzi.

SEKTA

Z łacińska to: kierunek, droga, zasady, iść za kimś, postępować, towarzyszyć komuś ... a także: odrąbywać, odcinać się od czegoś. To ruch społeczny; spontaniczny i niezinstytucjonalizowany; bez wyraźnej hierarchii, mający charakter wspólnoty skupionej wokół wspólnego celu, dzielącej się wspólnym dobrem - puki tego dobra starcza; rodzaj komuny; wszyscy tu mają równe prawa mimo, że zwykle są jacyś guru. Zazwyczaj to grupa społeczna stanowiąca odłam wśród wyznawców jakiejś religii, której członkowie kwestionują ortodoksyjną wykładnię wielkiego religijnego bagna, w którym dotychczas żyli; żyją we własnym światku, który powoli przekształca się w inne bagno, z którego równie trudno się wydobyć.

SERCE
Pompa ssąco-tłocząca. Centralny narząd układu krążenia u kręgowców, worek mięśniowy wielkości pięści, negatywnie podatny na wszelkiego rodzaju używki, nadmiar spożywanego tłuszczu i cukrów przez tej pompy właściciela; nie mający nic wspólnego z rozumem; zawodny i śmiertelny:

Są tacy, co myślą, że ... są tacy, co wierzą, że ...
Serce cieszy się lub szlocha, nienawidzi albo kocha,
Serce roście lub się stacza, jest jak kamień i wybacza,
Widzi głębiej i wie lepiej, chyba, że jest całkiem ślepe.
Czasem bywa też w rozterce, gdzieś wyrywa głupie serce.
Czy to kłam jest czy poezja,
Czy też zwykła to herezja,
Mówią tak na całym świecie
A ja dobrze wiem, że ... przecież:
Serce to pompa, po prostu pompa,
Kiedy tłoczy krew w tobie to napędza krwioobieg
A gdy bić już przestanie to już będzie po tobie.
Są tacy, co wierzą, że ... są tacy, co myślą, że ...
W sercu wiara jest i trwoga, gniazdem diabła jest i boga,
Sama dobroć w sercu płynie, można serce swe obwiniać,
Trzeba serca słuchać więcej, serce mieć i patrzać w serce,
Serce nimi rządzi w sumie, bo nie ważne co w rozumie.
Serce to pompa, ssąco-tłocząca,
Kiedy bije to żyjesz -- jak nie tyka to znikasz
Kiedy ducha wyzioniesz to realny jest koniec.

Zbyszek Dygas - Radom, 2008 rok

Elementy składowe mowy=> sapiensów, określające, i w różny sposób odczuwane przez nich, pojęcia zmysłowe i pozazmysłowe, mające służyć procesowi porozumiewania się w ramach własnego gatunku. W toku długotrwałej i zawiłej, werbalnej, ewolucji powstało wiele języków a mowa stale „wzbogaca się" o nowe słowa, zarówno w wyniku kontaktów i mieszania się ludów, odkrywania nieznanych wcześniej materii i zjawisk, jak i pojawiania się nowych produktów zdrowej i chorej wyobraźni. W efekcie mamy do czynienia z oceanem słów. Stanowi to nie lada problem w ich mniej lub bardziej trafnym rozumieniu. Z tego oceanu można wyłowić wymienione już wyżej dwie podstawowe kategorie słów/pojęć:zmysłowe - s.precyzyjne, odnoszące się do materii, cech, czynności i zjawisk, dających się ogarnąć zmysłami (jednoznaczne: ciecz, sperma, płynny, biały, rozmnażanie, deszcz, huragan ...; dwu- i wieloznaczne: zamek, ptaszek, trąba, pochwa, szczepienie, pedał ...); - s.nieostre, niezbyt dokładnie mówiące o co chodzi lub nader subiektywne (natchnienie,=> dobro,=> zło,=> uczucia,=> miłość,=> racja, teleportacja, demokracja, kosmiczne „czarne dziury" ...) oraz pozazmysłowe-s.mętne,można tylko spekulować jakie jest ich znaczenie (magia, => przeznaczenie,=> reinkarnacja, sumienie, => moralność ...) - s.puste- w zasadzie nic nie znaczące, nie odnoszące się do niczego rzeczywistego, zrodzone z czystej fantazji (=>duchy,=> dusza, => piekło, ufoludki, => bogowie, czyściec, czary, => cuda, zbawienie, nirwana). Są jeszcze słowa bliskoznaczne, tj. zbliżone w swym znaczeniu, które występują we wszystkich słów rodzajach, zarówno precyzyjnych, nieostrych, mętnych jak i pustych (system - sposób, informacja - wiedza, => wiara - =>nadzieja, rozwolnienie - sraczka ...) oraz zmieniające swoje znaczenia, tym samym znaczące dla każdego co innego i automatycznie stające się wieloznacznymi a zarazem nieostrymi (dziwa, laska, => cynizm, => herezja...). Kombinacje słów tworzą rozmaite zwroty i zdania, a poziom ich zrozumienia zależy od stopnia intelektualnego zagospodarowania mózgów zarówno u nadawców jak i odbiorców. Poza zdaniami logicznymi, w wyniku łączenia pojęć zmysłowych z pozazmysłowymi, powstają różnorakie hybrydy językowe, w tym niedorzeczności, bzdury, brednie i konstrukcje paranoidalne, tworząc jakże swojski i „nikomu nie przeszkadzający" => bełkot („to jest stworzenie nie z tej ziemi",„piekło na ziemi", „niebo w gębie", „wiara czyni cuda", „tak nam było pisane", „to przeznaczenie", „krajobraz jak z bajki", „uwierz a będziesz zbawiony", mam duszę artysty"...) - no cóż, chyba „opatrzność nad nami czuwa".

SŁOWNIK PARAFIALNO-ŚWIECKI

Słownik zawiera przypuszczalne odpowiedniki świeckie dla terminów wyznaniowych (parafialnych) - wszechobecnych w języku potocznym, kulturze, sztuce, edukacji, mediach ... i we wszelkiej możliwej do wyobrażenia przestrzeni (publicznej i prywatnej). Próby zgłębienia znaczenia części z tych mętnych pojęć można znaleźć pod wskazanymi (tym znaczkiem „=>") hasłami w niniejszej  DYGASPEDII .
                                      ... poniższy słownik będzie co pewien czas edytowany i uzupełniany ...

SPOŁECZEŃSTWO 

Mniej lub bardziej zorganizowana i zhierarchizowana zbiorowość => sapiensów, zamieszkujących na danym, wyodrębnionym geograficznie, terenie. Monolityczne lub złożone, z nie dających się precyzyjnie i jednoznacznie zdefiniować, przeróżnych społecznych tworów jak: wspólnoty, społeczności, klasy, stany, partie, warstwy, kasty, grupy itd. Dzielone wg różnych kategorii, np - zajmowanego terytorium (s. danego państwa, regionu, miasta, ... ), sposobu zorganizowania (s. plemienne, niewolnicze, feudalne, kapitalistyczne, kolonialne, komunistyczne, totalitarne, wyznaniowe, demokratyczne), stopnia rozwoju technologicznego (s. pierwotne, koczownicze, rolnicze, przemysłowe, informatyczne ...) lub wg stopnia rozwoju intelektualnego (s.archaiczne, prymitywne, religijne, oświecone, laickie, konsumpcyjne ...). Do dziś najtęższe mózgi filozoficzne nie skonstruowały jednoznacznej definicji tego terminu a więc trzeba go pozostawić takim jakim jest - mętnym, wieloznacznym i niepewnym. Pewnym natomiast jest to, że żadne społeczeństwo nie może funkcjonować bez przeciwstawnych elementów takich jak: wyzyskujący i wyzyskiwani, silni i słabi, bijący i bici, zdrowi i chorzy, dający i biorący, grabiący i ograbiani, mądrzy i głupi, cwani i naiwni, dymający i wydymani ... - z wyjątkiem niektórych wspólnot plemiennych. Współczesne nam społeczeństwa najczęściej są organizacyjnym zlepkiem różnych jego blasków, cieni, półcieni i odcieni - odmian, tj. => ludzików, => człowiekowatych i => ludzi. Co jakiś czas słyszy się o => marginesie społecznym, lecz marginesów takich było i jest wiele a tkwią one raczej wewnątrz a nie na skrajach społeczeństwa.

SPOŁECZNY MARGINES

Osobniki wykluczane, lekceważone bądź prześladowane przez zazwyczaj władczą i bezbarwną większość w obrębie danego gatunku zwierzątek stadnych; nie mieszczące się w przyjętych kanonach określonego stada/społeczności/=>społeczeństwa, ze względu na ich bardziej lub mniej wyrazistą odmienność. Zjawisko marginalizacji wszelkich inności i odrzucania skrajności jest bardzo typowe dla prymitywnych zachowań stadnych. W tym prymitywizmie z natury nie da się wygospodarować miejsca ani dla akceptacji ani tolerancji. W przypadku => sapiensów galeria kryteriów wydzielania własnych marginesów stała się z biegiem czasu znacznie bogatsza niż u innych gatunków stadnych. I tak, w świecie dominacji => ludzików, które ze względu na swoją liczebność, od wieków, zachłannie uzurpują sobie prawa do wszechwładzy, społeczny margines stale się poszerza. Lądują w nim nie tylko ułomni fizycznie, bandyci, złodziejaszki, zboczeńcy, dziwolągi, nierzadko innowiercy i niewiercy, ale niestety spychani doń => ludzie rozumni.

SPORT

Od zarania dziejów => sapiensy odczuwały potrzebę wyżycia się, pozbycia się nadmiaru energii oraz rywalizacji (w chwilach bez walk plemiennych i wojen); bardziej dotyczyło to samców z ich testosteronem (odczuwali potrzebę walki - nie rzadko na śmierć i życie, nawet gdy nie było konieczności wojennej - była to tzw. stymulacja wojenna, w której zwycięstwo na oczach widowni przynosiło chwałę i sławę), samice we wczesnych wiekach też nie unikały dynamicznego ruchu (np. taniec - bo przecież do szeregu pomnażających się dyscyplin sportowych nie były, przez wiele setek lat, przez męskich szowinistów dopuszczane) Od zarania => ludzkości publiczność łaknęła cudzego potu, krwi i upokorzenia, a przede wszystkim zwycięstwa „swoich" nad „obcymi"; "sportowcy" z kolei łaknęli podziwu tejże publiczności, splendoru, przywilejów ... czyli w rzeczywistości, zysków doczesnych we wszelkiej postaci - od zarania sportu płacili im za to, nie mający nazbyt wiele z rozumnością wspólnego, fanatyczni widzowie (kibice) - i tak zostało do dziś.